Energietransitie & werken in de industrie

Een duurzamere wereld

De energietransitie is geen onbekend begrip meer. Overal in Nederland zie je de sporen: windmolens aan de horizon, zonnepanelen op daken, warmtenetten in opbouw en fabrieken die hun processen overzetten naar elektriciteit. Ook binnen de procesindustrie is de energie transitie in volle gang en dat brengt veranderingen met zich mee voor zowel werkgevers als werknemers.

Voor vaktechnische professionals in de industrie betekent dit kansen. Kansen op ander werk, nieuwe kennis en toekomstgerichte functies. In deze blog leggen we uit wat de energietransitie inhoudt, welke invloed dit heeft op de industrie en hoe jij als Operator, Monteur of Teamleider daarop kunt meebewegen. Want één ding is zeker: stilzitten is geen optie meer.

Wat is de energietransitie?

De term energietransitie verwijst naar de omschakeling van fossiele energiebronnen zoals olie, gas en kolen naar duurzame bronnen zoals zon, wind en waterkracht. Deze verandering is nodig om de CO₂-uitstoot te verminderen, klimaatverandering tegen te gaan en onze energievoorziening toekomstbestendig te maken.

De overgang is in volle gang. Sinds het Klimaatakkoord van Parijs (2015) heeft Nederland zich verbonden aan ambitieuze doelstellingen. In 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen met 55% zijn verminderd ten opzichte van 1990. In 2050 moet de industrie circulair zijn en stoot vrijwel geen broeikasgas meer uit. De fabrieken draaien dan op duurzame elektriciteit en de grondstoffen komen uit biomassa, reststromen en -gassen. De restwarmte gebruikt de industrie zelf of levert die aan de tuinbouw of gebouwen en woningen. De industrie is dan naast gebruiker van energie ook producent en buffer van energie (Klimaatakkoord Nederland, 2019). 

Daarvoor worden onder meer kolencentrales gesloten, windparken op zee gebouwd, aardgasinstallaties afgekoppeld en subsidies verstrekt voor waterstofprojecten en circulaire productielijnen. De industrie is een van de grootste verbruikers van energie in ons land. Daarom speelt deze sector een centrale rol in deze omschakeling.

Wist je dat? De Nederlandse industrie verantwoordelijk is voor ongeveer 35% van het totale energieverbruik in ons land? Dat maakt verduurzaming binnen deze sector een van de grootste uitdagingen en kansen binnen de energietransitie.

Veranderingen in technologie en maatschappij

De energietransitie is in de kern een technische revolutie. Waar de industrie ooit leunde op stoom en later aardgas, schakelt ze nu steeds meer over op alternatieven die minder of geen CO₂ uitstoten. Deze omschakeling heeft directe impact op de manier waarop fabrieken draaien, installaties werken en processen worden ingericht. Bedrijven moeten zich aanpassen aan een energielandschap dat voortdurend in beweging is en dat vraagt om innovatie.

Technologische veranderingen in de industrie

Binnen fabrieksomgevingen zie je de eerste sporen van de energie transitie steeds vaker terug in het machinepark. Zo worden traditionele gasgestookte ketels vervangen door elektrische stoominstallaties. Deze hebben een lagere uitstoot, zijn stiller en worden steeds efficiënter.

Ook op het gebied van aandrijving is er veel gaande. Compressoren, pompen en transportsystemen worden vaker aangedreven door elektromotoren die draaien op lokaal opgewekte zonne- of windenergie. En steeds meer bedrijven investeren in batterijopslag om de pieken in hun eigen energiegebruik op te vangen.

Daarnaast zijn er ontwikkelingen in:

• industriële warmtepompen die restwarmte hergebruiken
• CO₂-opvang en -hergebruik in gesloten productielijnen
• waterstofprojecten waarbij installaties worden voorbereid op toekomstige gasvervangers

Ook monitoring speelt een grotere rol. Energieverbruik wordt continu gemeten, geanalyseerd en bijgestuurd. Operators moeten met deze software kunnen werken, gegevens kunnen lezen en proactief kunnen meedenken in energiebesparing.

Duurzame energie buiten de fabriek

De energie die bedrijven gebruiken, komt steeds vaker uit hernieuwbare bronnen. Windturbines zijn inmiddels een vast onderdeel van het landschap en steeds meer bedrijventerreinen investeren in eigen windmolens. Ook zonneparken worden gebouwd op daken van productiehallen of braakliggende grond.

Waterkracht is in Nederland beperkt, maar innovatieve projecten onderzoeken het gebruik van getijdenenergie langs de kust en het terugwinnen van energie uit rioolstromen.

In Groningen en Noord-Nederland wordt daarnaast volop geëxperimenteerd met waterstof, vooral in en rond Eemshaven, Farmsum en Emmen. Deze vorm van opslag en verbranding biedt perspectief voor sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn.

Verandering in mentaliteit

Naast techniek verandert ook het denken. De roep om verduurzaming komt niet alleen van bovenaf, maar ook van binnenuit. Steeds meer technici stellen vragen over grondstofverbruik, verspilling of emissies. Teamleiders en Monteurs worden medeverantwoordelijk voor het behalen van energie- of milieudoelen. Dit betekent dat technische functies zich verbreden en dat duurzaamheid niet meer alleen een onderwerp is voor beleidsmakers.

Wat betekent dit voor de industrie?

De industrie staat aan de frontlinie van de energietransitie. Dat komt niet alleen omdat de sector verantwoordelijk is voor een groot deel van het nationale energieverbruik, maar ook omdat juist hier de grootste winst te behalen valt in duurzaamheid, innovatie en efficiëntie.

Bedrijven kunnen niet langer doorgaan op de vertrouwde manier. Grondstoffen worden duurder, regelgeving wordt strenger en klanten stellen hogere eisen aan milieuprestaties. Daardoor is het noodzakelijk geworden om fundamenteel anders te kijken naar productie, techniek en energiegebruik.

In veel industriële omgevingen zie je dat installaties worden aangepast om te draaien op elektriciteit in plaats van gas. Er wordt geïnvesteerd in processen die minder energie verbruiken, zoals koude productie en ook het terugwinnen van energie uit reststromen wordt steeds gebruikelijker.

Een belangrijke ontwikkeling binnen de energietransitie is de verschuiving naar decentrale opwekking. Waar voorheen alles werd aangevoerd via het net, wekken bedrijven nu zelf energie op met zon, wind of biogas. Dit heeft gevolgen voor de infrastructuur binnen fabrieken, maar ook voor de rol van technici.

Bedrijven in de chemie, voeding, verpakkingen en maakindustrie werken samen aan duurzame ketens. Dat vraagt om flexibiliteit, investeringen en nieuwe manieren van denken. Voor de industrie betekent dat niet alleen verandering, maar vooral ook vernieuwing.

Hoe verandert de werkgelegenheid binnen de industrie?

De energietransitie brengt een stevige verschuiving op de arbeidsmarkt met zich mee. Veel bestaande functies blijven bestaan, maar krijgen een andere inhoud. Tegelijk ontstaan er compleet nieuwe rollen en specialisaties, waarvoor technisch personeel nodig is dat méér kan dan alleen bedienen of repareren.

Voor Operators betekent dit dat proceskennis wordt aangevuld met inzicht in energieprestaties, warmteterugwinning en digitale monitoring. Monteurs krijgen vaker te maken met elektrische aandrijving, geavanceerde meet- en regelsystemen en duurzaam onderhoud.

Ook ondersteunende rollen veranderen. Teamleiders sturen niet alleen op output, maar ook op duurzaamheid. Dat betekent dat soft skills, communicatie en inzicht in milieudoelstellingen belangrijker worden.

Wist je dat het aantal industrie vacatures in Nederland voor functies binnen de energie- en industriesector tussen 2021 en 2024 met 41% is toegenomen, volgens cijfers van UWV en Techniek Nederland?

Voor de industrie betekent dit een nieuwe fase waarin mensen die willen leren, meedenken en meebewegen volop kansen krijgen.

Wat betekent dit voor jou?

Werk je als Operator, Monteur of Teamleider en ben je benieuwd wat de energietransitie voor jou betekent? Dan is dit het moment om je te oriënteren. De vraag naar technisch personeel groeit, maar het werk verandert. Waar je vroeger vooral werkte met gasinstallaties en mechanische systemen, werk je nu steeds vaker met elektrische aandrijving, slimme software en energieopslag.

Voor jou betekent dat:

• nieuwe technieken leren kennen
• breder inzetbaar zijn binnen het productieproces
• werken in teams die verduurzaming serieus nemen
• betrokken zijn bij innovaties die het verschil maken

Wat je nodig hebt is leergierigheid, technische basiskennis en de wil om te groeien. Werkgevers zoeken mensen die meedenken en die energie niet alleen verbruiken, maar helpen besparen.

Ook op het gebied van arbeidsvoorwaarden verandert er veel. Vergoedingen voor onregelmatigheid, ploegentoeslagen voor specifieke ploegendiensten en ontwikkelmogelijkheden worden steeds vaker aangeboden om technische vakmensen te behouden. Werkzekerheid en doorgroeikansen liggen binnen handbereik.

Wat doet Code Deta binnen de sector Energie?

Binnen de sector Energie vervult Code Deta een actieve en verbindende rol. Wij bemiddelen Operators, Monteurs en Teamleiders bij bedrijven die zich bezighouden met opwekking, opslag en verwerking van energie in een industriële omgeving. Dit doen we zowel voor grote spelers in de energiesector als voor middelgrote bedrijven in de chemie, recycling of waterzuivering.

Onze opdrachtgevers zijn onder meer actief in:

• afval-naar-energie installaties
• biogasinstallaties
• energiebeheer in industriële productieomgevingen

Wat Code Deta onderscheidt, is onze specialisatie binnen de industrie en onze mensgerichtheid. We kennen de eisen van de energietransitie, maar begrijpen ook wat jij als vakman nodig hebt.

Waarom Operators, Monteurs en Teamleiders kiezen voor Code Deta?

1. Persoonlijke begeleiding: we denken met je mee, van intake tot start en daarna.
2. Betrokken field management: je hebt één vast contactpersoon die jou en je werkplek kent.
3. Specialist binnen de industrie: we zijn thuis in energie en afval, chemie, voeding & zuivel, verpakkingen & kunststof en machine- en apparatenbouw.

Met Code Deta werk je aan de toekomst van energie. Maar ook aan die van jezelf.

Rik & Chiara op bezoek bij ENGIE

Op donderdag 22 mei bezochten onze collega's Chiara en Rik van de locatie Heerenveen productietechnicus Rik Til bij ENGIE in Eemshaven. Hier hebben zij meegedraaid met een shift om de processen beter te leren kennen. Ook kregen zij een uitgebreide rondleiding en leerden zij Rik zijn ploeg(chef) kennen onder het genot van een heerlijke maaltijd

Wij vinden het mooi en belangrijk om te zien hoe het er in de praktijk aan toegaat, dan kunnen we nog beter inschatten wie echt past bij deze rol en omgeving.